پارابن موجود در خمیردندان چیست و چه تاثیراتی دارد؟

تاریخ ارسال : 1399/12/18

پارابن، (paraben) یکی از متداول­ترین مواد افزودنی به لوازم آرایشی و خوراکی است. خمیردندان نیز مانند سایر لوازم آرایشی بهداشتی، حاوی مقداری پارابن است. کاربرد اصلی پارابن حفاظت از محصولات آرایشی بهداشتی در برابر رشد و تکثیر قارچ­ها و باکتری­هاست. پارابن موجود در خمیردندان نیز به منظور حفاظت از کپک­زدگی و فساد این محصول به آن افزوده می­شود.

افزودن پارابن به محصولات آرایشی بهداشتی، از آنها محافظت کرده و ماندگاری آنها را افزایش می­دهد؛ اما پارابن و سایر مواد نگهدارنده هم­خانواده آن، دارای عوارض جانبی و خطرات جدی برای سلامتی مصرف کنندگان هستند.

پارابن چیست؟ و چه کاربردی دارد؟

پارابن ماده­ ای شیمیایی و مصنوعی است که به منظور نگهداری و افزایش طول عمر، به برخی از محصولات آرایشی، بهداشتی، دارویی و خوراکی افزوده می­شود. پارابن از رشد کپک و باکتری در این محصولات جلوگیری می­کند.

خمیر دندان بدون پارابن

پارابن، از مشتقات ماده­ای شیمیایی به نام پاراهیدروکسی بنزوئیک اسید para-hydroxybenzoic acid یا به اختصار (PHBA) است. پاراهیدروکسی بنزوئیک اسید، به طور طبیعی در بسیاری از میوه ­ها و سبزیجات، مانند بلوبری و هویج وجود دارد. همچنین هنگامی که برخی امینواسیدها در بدن انسان شکسته می­شوند،  PHBA تولید می­شود.

برخی کارشناسان عقیده دارند، پارابن موجود در محصولات آرایشی بهداشتی، بسیار شبیه به ماده طبیعی PHBA است. پارابن به دلیل اثرگذاری قوی در نابودی قارچ و باکتری­ها، و هزینه پایین تولید، در صنایع آرایشی بهداشتی کاربردی گسترده دارد.

انواع متداول پارابن عبارت­ اند از: متیل پارابن methyl paraben، اتیل پارابن ethyl paraben، پروپیل پارابن propyl paraben، بوتیل پارابن  butyl paraben، ایزوپروپیل پارابن  isopropylparaben   و ایزوبوتیل پارابن isobutylparaben .

عوارض پارابن موجود در خمیر دندان چیست؟

بر اساس تأیید مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری­ها، (CDC)، پارابن موجود در خمیردندان و سایر محصولات آرایشی بهداشتی، از راه پوست یا بلعیدن، وارد بدن شده و عوارض ناگواری برجای می­گذارند.

بر اساس تحقیقات علمی، پارابن و سایر مواد شیمیایی هم­خانواده آن (که پیشتر ذکر شد)، به عنوان مختل­ کننده  فعالیت غدد درون­ریز شناخته شده­اند. به عبارتی بدن انسان، پارابن را نوعی هورمون در نظر می­گیرد و مانند هورمون با آن رفتار می­کند.

برای توضیح بیشتر می­توان گفت، در بسیاری از آزمایشات، پارابن در سلول­های سرطانی سینه مشاهده شده­ اند. این آزمایشات نشان می­دهند پارابن در بدن مانند هورمون استروژن عمل می­کند.

حتما بخوانید:

اثر آلوئه ورا بر پوسیدگی دندان

همچنین نتایج پژوهش­ ها روی موش­های آزمایشگاهی ثابت کرده­است که پارابن­ ها، فعالیت هورمونی غدد درون­ریز را مختل کرده و می­توانند منجر به سرطان سینه شوند.

آیا پارابن موجود در خمیردندان ریسک ابتلا به سرطان سینه را افزایش می­دهد؟

از سال ۲۰۰۵ تا کنون، نتایج تحقیقات بسیاری نشان داده ­است که پارابن، باعث ایجاد و رشد سلول­های سرطانی در پستان می­شود.

همان­طور که گفته ­شد، پارابن تنها از راه بلعیدن وارد بدن نمی­شود، بلکه تماس پوست با محصولات آرایشی بهداشتی حاوی پارابن نیز می­تواند این ماده شیمیایی را وارد بدن کرده و تعادل هورمونی را مختل کند.

تحقیقات آزمایشگاهی ثابت کرده­اند که پارابن به گیرنده ­های هورمون استروژن متصل شده و باعث تکثیر غیرعادی این سلول­ها خواهدشد. این عملکرد مخرب پارابن، موجب ایجاد تومورهای سرطانی در بافت­های عادی بدن (و خصوصا پستان) می­شود.

جایگزین طبیعی به جای خمیردندان صنعتی

خمیردندان­های صنعتی، حاوی تعداد زیادی ماده شیمیایی و مصنوعی ناسازگار با بدن انسان هستند.

افرادی که به سلامتی خود و اطرافیان خود اهمیت می­دهند، می­توانند به راحتی در منزل و با ساده­ ترین مواد اولیه، خمیردندان ارگانیک و خانگی تهیه کنند.

تصور اکثر افراد این است که کف کردن مواد شوینده، باعث قدرت پاک­ کنندگی آنهاست؛ به همین دلیل نیز به استفاده از خمیردندان خانگی تمایلی نشان نمی­دهند.

اما این موضوع تنها یک نیاز ذهنی است. کف کردن مواد شوینده هیچ ارتباطی به قدرت پاک کنندگی آنها ندارد. مصرف ­کنندگان مواد آرایشی بهداشتی و شوینده صنعتی، می­توانند تأثیر پاک­ کننده خمیردندان­های ارگانیک را با خمیردندان­های صنعتی مقایسه کرده و با اطمینان خاطر، مصرف خمیردندان­های صنعتی را متوقف کنند.

مسواک زدن با نمک، جوش شیرین، کف دریا و عسل، جایگزین­ هایی طبیعی و قابل دسترس برای خمیردندان­ های صنعتی هستند. برای ایجاد رایحه خوش و طعم مطبوع می­توان از عصاره­ های طبیعی گیاهان معطر همچون رزماری، نعناع و لاوندر در ساخت خمیردندان خانگی استفاده نمود.

اختلال هورمونی و خطر ابتلا به سرطان، از جمله عوارض و مضرات پارابن موجود در خمیردندان و محصولات آرایشی هستد. حذف محصولات حاوی پارابن، باعث کاهش ریسک ابتلا به سرطان شده و به حفظ تعادل هورمونی بدن کمک می­کند.